Boudewijn de Groot

auteur: Bram van Splunteren
geplaatst in: Oor, 16 december 1981

In de jaren zestig was Boudewijn de Groot (Meneer de President slaap zacht) onze bekendste protestzanger. Hoe kijkt hij daar nu op terug? Het protest van de jaren tachtig vinden we terug bij Vuile Mong en zijn Vieze Gasten. Popmuzikanten tegen kernenergie: in Amerika kwamen de sterren hun huizen uit onder het motto 'No Nukes', in Engeland vonden in het verlengde van de Rock Against Racisme-beweging ontwikkelingen plaats waarbij muzikanten een hoofdrol spelen. Peter Gabriel, The Jam en vele anderen zorgden voor een soundtrack bij het massale verzet tegen de nieuwe kernwapens.

Ongeveer een week na de grote Vredesdemonstratie van 21 november zit ik met Boudewijn de Groot in het Amsterdamse etablissement Keyzer. Als we onze hoofden in de richting van de leestafel draaien, kunnen we aan de overkant van de straat het nu in een regengordijn gehulde Museumplein zien liggen. Op de vraag of hij op die bewuste dag ook muziek was komen maken als men hem daarvoor had gevraagd, antwoordt hij (na een impulsief eerste 'Nee'): "Misschien dat ik díl had gedaan, omdat ik de indruk had dat het muziekgebeuren op het podium in eerste instantie bedoeld was om de mensen een beetje bezig te houden. Maar als het was gegaan om een speciaal 'protestprogramma', dan niet, gewoon omdat ik daar het repertoire niet voor heb. Dát specifieke repertoire van mij is vijftien jaar oud en zeer tijd gebonden, ik had het over de situatie van toen, Vietnam en zo, en het zou onzin zijn daarmee opeens weer op te draven. Dat vind ik teren op iets dat weliswaar historisch gezien deel uitmaakt van je image, maar dat verder niets te maken heeft met de actualiteit van jezelf als zanger en liedjesschrijver."

Hij heeft net een toernee door België en Nederland achter de rug en ik vraag hem waar zijn repertoire op de bühne nu uit bestaat.
"Het is een overzicht van vijftien jaar muziek, maar die protestsongs laat ik daar bewust uit, nogmaals, omdat die golden voor de situatie van toen. Toen hadden ze een functie, hoewel ik soms dat nog betwijfel... Ik bedoel, al die zogenaamde protestsongs komen altijd voort uit een beweging, ze zetten nooit zelf een beweging in gang. Het is altijd een exponent van iets dat al bestaat als stroming of sociaal fenomeen. De enigen die volgens mij ooit vanuit een sociale situatie in plaats vanuit een sociale beweging met, laat ik voorzichtig zeggen, protestachtige muziek zijn gekomen, zijn de Sex Pistols. Wat betreft is dat ook de enige en meest pure vorm van protestsongs schrijven en spelen."
Hoe zie je iemand als Bob Dylan dan?
"Bob Dylan kwam uit een culturele beweging. Hij is gaan zwerven en kwam in Greenwich Village in contact met intellectuelen en kunstenaars die vanuit het café via redeneren tot de conclusie kwamen dat er bepaalde dingen mis waren in de maatschappij en dat daar iets aan gedaan zou kunnen worden. Terwijl de Sex Pistols veel intuïtiever muziek maakten, zij kwamen zelf uit een situatie waar werkloosheid en misstanden heersten. Zij wáren meer dan dat zij het erover hádden."
Als je terugdenkt aan je eigen protestperiode, wat was dan volgens jou de sociale of politieke zin van die muziek.
"Dat is moeilijk te zeggen want er was een beweging en de zin lag in die beweging zelf. Dus zoals er politici het podium op kwamen om te preken voor eigen parochie, en er dichters en schrijvers bezig waren met open deuren, zo waren er ook zangers en groepen die diezelfde open deuren nog eens openmaakten. Iedereen was het er bij voorbaat mee eens. Dat was nu eenmaal de situatie waarin je bij zo'n manifestatie of festival werd uitgenodigd. Het was eigenlijk alleen maar een beetje de stemming erin houden wat je deed.
Onderschat je dan niet een beetje wat er aan de hand was? Zonder due verschillende exponenten was de beweging toch ook minder groot en krachtig geweest?
"Oké, het escaleerde wel, maar het hield op een gegeven moment ook op. En die zangers gingen niet door toen de beweging stopte, ik niet, Dylan niet, zelfs Armand niet. Want toen kwam de flower power en toen waren alle bekende artiesten opeens gekleed in bloemetjesjurken en kralen en liepen te glimlachen in het Vondelpark. Ik ook"

Amsterdam Noord
"Toen je belde kwam ik opeens tot de conclusie dat ik bij God niet weet wat er op dit moment binnen de popmuziek aan protest gedaan wordt. Ja, af en toe hoor ik dat Drukwerk zich verveelt in Amsterdam Noord... Dat weet iedereen dat er in Nederland tienduizenden Amsterdam Noorden zijn waar je je de kolere verveelt, maar wat dan? Wat hebben ze daar verder dan over te zeggen, behalve het constateren van het simpele feit?"
Denk je dan dat je in een poptekst veel meer kunt doen dan alleen signaleren?
"Nou, je zou op zijn minst een soort ideaal kunnen oproepen van hoe je bepaalde dingen anders zou willen. Als je dat zelf al niet doet, kun je moeilijk van andere mensen verwachten dat zij dat dan wel zullen doen. Maar goed, misschien is het niet helemaal eerlijk wat ik nu zeg, omdat ik de rest van hun repertoire niet ken en verder ook niet zo op de hoogte ben van wat er allemaal in de marge van de pop gebeurt. Ik koop ook geen platen en luister veel naar klassieke muziek op dit moment. Ik ben verder nogal met mijn eigen ontwikkeling bezig en wil binnenkort wel weer nummers gaan schrijven, maar ik moet eerst nog een paar privé-dingen regelen."

Niets zinnigs
Ik zou je zo graag willen verleiden tot een uitspraak als bijvoorbeeld: "Protest in popmuziek heeft geen zin", of juist wél...
"Dat hangt er helemaal vanaf wanneer je iets zinvol vindt, maar als je bedoelt of het effect heeft of werkelijk veranderingen teweeg kan brengen, dan zeg ik: Nee, daar geloof ik niet in. Dat laat ik over aan alle pacifisten en idealisten. Ik begrijp ook eerlijk gezegd die opzet van jullie kerstnummer niet zo goed, want het ligt allemaal zo voor de hand voor mijn gevoel. Ik zit nu alweer een tijdje met je te praten, en ik heb nog niets zinnigs gezegd omdat er alleen maar open deuren ingetrapt kunnen worden. In de eerste plaats is het een discussie die vijftien jaar geleden al regelmatig werd gehouden en in de tweede plaats is er in die vijftien jaar in wezen niet zoveel veranderd, afgezien van het feit dat er misschien nu weer wat meer geprotesteerd wordt dan een paar jaar terug."


Omhoog
Terug