Hoe sterk is de eenzame fietser

Boudewijn de Groot verbreekt na vijf jaar de stilte

auteur: Wim Bloemendaal, foto's: Ernst Nieuwenhuis
geplaatst in: een TV Gids (mogelijke VARA), medio 1973

Boudewijn de Groot, de man die Nederland midden in de jaren zestig een protestbard bezorgde (sommigen noemden hem nationale Dyian), is na vijf jaar stilte terug op de draaitafel. lk herinner me dat met name zijn Meneer de President als een steen in de vijver viel, de NCRV stortte zich destijds bij monde van Lex Lammen met grote gretigheid op Boudewijn, die ervan beschuldigd werd een onterechte kijk te hebben op Johnson en zijn Vietnamkrijg. Boudewijn werd tot exponent verklaard van een generatie die de straat op ging met borden waarop 'Johnson moordenaar'.
Voelt hij zich nog steeds die exponent?
'Daar heb ik een streep onder gezet, het interesseerde me op een gegeven ogenblik helemaai niet meer een exponent to zijn. lk wens namelijk op geen enkele wijze op mijn vingers getikt te worden en dat is misschien een extra reden om weinig in de publiciteit te komen. lk wil nameiijk mijn eigen keus bepalen en ik weet heus wel bij wie ik me thuis voel en bij wie niet, er zijn namelijk talloze linkse mensen bij wie ik me helemaal niet thuis voel. Daar heb je dan meteen een reden, waarom ik in '68 niet meer zo heel nodig moest. Maar er was meer. Ik moest vrij veei keren per week het land in en ook het land uit, naar België toe. En dan reed ik eerst met de trein en later met het autootje van hot naar her, naar allerlei trieste plaatsjes in Nederland en in V1aanderan. Dat werd op een gegeven ogenblik zo vervelend en zo miserabel en zo triestig allemaai, dat ik er verder ontzettend zenuwachtig van werd en dat was ik toch al voor een optreden. Dat was ook, omdat ik alleen met een gitaar werkte, ik heb toen de laatste anderhalf jaar geprobeerd het wat gezelliger te maken door met een groep te gaan werken. Maar uteindelijk raakte ik een beetle in de knoop met het feit dat ik het gevoel kreeg dat de Nederiandse taal en de muziek die ik eigeniijk wilde maken moeilijk samen gingen. Dat leverde de nodige nieuwe frustraties en knelpunten. Het werd een ontzettend vervelende toestand. .'

Frustraties
'Je vindt zo'n tv-tle dat je nu doet beter?'
'Nee, ik vind dit eigenlijk ook niet zo leuk.'
'Maar je moet lets doen om platen te verkopen.'
'Ik geloof dat dat het probleem is, aan de ene kant wil ik me isoleren, aan de andere kant moet ik me naar buiten manifesteren. lk wil niet zeggen dat ik me met deze pleat als persoon kenbaar heb gemaakt, maar ik ben toch bezig met dingen naar buiten toe te brengen. Het liefste zou ik gewoon zeggen, nou jongens, oké, wij hebben rustig met weinig mensen in alle kalmte die plaat gemaakt en hier is ie dan en je ziet maar wat je ermee doet. Dat zou ik het allerprettigst vinden, maar ja, dan krijg je die situatie waar ik het net over had, den krijg je dat soort vreemde tegenwerkende krachten an dan loop je kans weer een ander soort frustratie te krijgen: wel toegeven aan optreden of niet.'
'Je zou dus eigenlijk je plaat als een boek willen presenteren?'
'Eigenlijk wel ja, met dien verstande natuurlijk dat veel schrijvers graag voor willen komen iezen uit eigen werk en ook dat zou ik achterwege willen laten.'
Teksten
'Komt het ook, omdat je vrij literaire teksten gebruikt?
'Nou nee, dat is niet daarom, ik ga, niet van tevoren ervan uit dat teksten literair moeten zijn.'
'Wie heeft de teksten van je nieuwe elpee geschreven?'
'Op deze laatste plaat is het voor het grootste deel nog Lonnaert Nijgh, maar mijn zwager Piet Engelander, die heeft twee eigen teksten gemaakt en twee Engelse gedichtjes van William Blake bewerkt. Maar het moet een tekst zijn die me aanspreekt en dat schijnt een ontzettend moeilijke taak te zijn.'
'Ik heb begrepen dat de samenwerking tussen Lennaert en jou zo'n beetje afgelopen is.'
'Nee, bet is alleen wat bemoeilijkt, hij treedt weinig naar buiten, omdat ik veel teksten opzij leg.'
'Ik begreep uit een interview dat jullie ook wat op elkaar uitgekeken zijn.'
'Ja, misschien wel, de tegenstellingen zijn misschien groter geworden, wat niet wegneemt dat ik niet op hem uitgekeken ben, omdat ik met grote interesse kijk wat ie aan het doen is.
Tegenstellingen
Men hoeft op een gegeven ogenblik met noodzakelijkerwijs uit elkear te drijven, omdat men zeer goad met tegenstellingen en daaruit voortvloeiende discussies kan leven. Mear op een gegeven ogenblik blijven die discusses uit en om dan op onuitgesproken tegenstellingen te blijven leven is natuurlijk een moeilijke zaak. Daarom is de persoonlijke relatie tussen Lennaert en mij wat oppervlakkiger en dat zal wel de indruk wekken van iets uit elkaar groeien. Maar we zien alkaar regelmatig en heel vaak gezellig ook. Maar de produkten die eruit voortkomen, komen ontzettend traag, misschien omdat ik zo ontzettend kritisch ben wat betreft de teksten.'
'Kritischer den vroeger?'
'Ja dat ook.'
'In hoeverre, waarom accepteer je een tekst niet?'
'Ik accepteer een tekst niet en dat is misschien een verkeerde beweegreden, omdat ik hem vergelijk met teksten van andere tekstschrijvers die ik ontzettend goed vind.'
'Voorbeelden?'
'Een groot deel van de nummers van John Lennon. lk weet trouwens niet of het een redeiijke eis is, omdat ik niet weet of het in het Nederlands gelijkwaardig te krijgen is.'
'Maar waarom nu juist Lennon? lk vind Lennon namelijk een voorbeeld van iemand die zozeer vanuit zijn eigen ik schreeuwt dat het een onmogelijke eis wordt voor een ander zulke teksten voor een zanger te maken.' 'Maar het gaat me niet om de problematiek van Lennon, maar om de stijl en het woordgebruik. Daarom weet ik niet of het in het Nederlands kan. Ik heb nog geen teksten gehad die erop wezen dat het kon of niet kon. Hetzelfde wat voor Lennons teksten geldt, geldt voor die van Randy Newman.'

'Je zou ze niet kunnen vertalen.'
'Ja, maar dat wil ik niet.'
'Waarom niet?'
'Wil je het zingen, dan moet je het bewerken en dat kan niet, dus dan moet je het vertalen, omdat de problematiek duidelijk wordt gemaakt door een bopaalde woordkeus.'
'Waarom, wil je het niet? Er zijn verschillende dingen van Newman die gezongen worden door anderen. Newman is zelf pas gaan zingen, nadat hij al ontzettend veel teksten had geschreven. Is het dan bezwaarlijk om iets te vertalen en het dan te gaan zingen?'
'Het is niet, omdat ik me zelf nu zo ontzettend goed vind. lk kan het echt niet. lk hou van zijn manier van zingen, dat zo zingen kan ik niet, net zomin als ik nummers van Peter Koelewijn zou kunnen zingen. En als je kritisch bent op eigen teket, dan moet je kritisch zijn bij het gebruik van andermans teksten.'
Melodie
'Wie maakt de muziek voor jouw liedjes en wie arrangeert ze?'
'Ik maak de melodie en dan gaat ie naar Bert Paige. lk zeg dan welke instrumenten ik erbij gedacht had en op welke plaatsen. Hij schrijft dat op en werkt dat uit.'
'Kun je iets vertellen over je nieuwe elpee?'
'Hij wijkt voor een deel niet zo erg af van mijn vroegere elpees. Ik geloof dat deze elpee een aantal nummers bevat die duidelijk teruggrijpen op vroeger, nummers die ik vroeger zong, misschien wat moderner gearrangeend en er zijn bepaalde nummers die naar mijn gevoel klinken, zoals ik een volgende elpee zou willen maken.'
Promotie
'Ben je dear at mee bezig?' 'Met een volgende elpee? Nee. En dat is ook de functie van deze plaat voor mij, in die zin is het eigenlijk ook de enige functionele plaat die ik gemaakt heb. De andere elpees waren produkten die in de studio ontstonden en als ze klaar waren, dan waren ze er en verder waren ze uitsluitend nog voor het publiek. Het enige wat misschien veranderd is, is het feit det ik nu producer ben en veel directer te maken heb met de hele promotietoestanden. Ik ben misschien nu eerder geneigd een plaat in een tv-programma te promoten. Vroeger zou ik misschien gezegd hebben: alleen een special en als er een singel uitkomt een keer in een televisieprogramma of ik zou gezegd hebben: ik ben artiest en ik krijg er zoveel gulden voor als ik in dat programma sta, dus ik ga in dat programma staan. Ik keek wel welke omroep, want ik ging pertinent niet voor die en die omroep, een typisch zangersstandpunt. Maar nu denk ik, een keer dat en een keer dat en een keer dat en of het nou de TROS is of de VARA of de KRO, dat doet er niet toe, het is voor de promotie van de plaat.'
Tv-tje
'Daar zit je niet mee, want je zou het als zanger niet doen, maar als producer wel?'
'Nee, ik heb als producer enigszins geleerd om ts zeggen tegen artiesten met wie ik werk: moet je 's luisteren, als je een goed verkopende plaat wilt maken, dan moet je je gezicht laten zien. En als je een tv-tie kunt krijgen, dan moet je dat nemen voor de promotie',
Promotie
'Je doet je zelf dus geen geweld aan, je redeneert gewoon: alle publiciteit is meegenomen.'
'Kijk, als deze plaat uitkomt, dan kan je er donder op zeggen dat er in de dagen daaromheen mensen komen met bloknoten an bandrecorders, die lets over de plaat willen weten. Prima, maar als het weer geluwd is, dan ben ik zeker van plan om daarna de zaak even hard te stoppen ale in de afgelopen vijf jaar. Dat is natuurlijk een moeilijke zaak, omdat ik in die vijf jaren überhaupt niets deed, dus er was nauweiijks iemand die enige interesse toonde. Daarom wil ik nu ook zo weinig mogelijk blijven doen. Missehien eens per jaar een elpee maken.'

Uitzending: Donderdag, VARA-tv, Nederland 2


Omhoog
Terug